โรคแบคทีเรียกินเนื้อคนหรือชื่อทางการแพทย์คือ โรคเนื้อเน่าจากการติดเชื้อแบคทีเรียเป็นโรคที่เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียที่รุนแรงและลุกลามอย่างรวดเร็ว โดยเชื้อจะเข้าทำลายเนื้อเยื่ออ่อนซึ่งเป็นส่วนที่อยู่รอบๆกล้ามเนื้อและเส้นประสาท ทำให้เนื้อเยื่อบริเวณนั้นตายและเน่าเปื่อย แบคทีเรียกินเนื้อเป็นการติดเชื้อแบคทีเรียที่พบได้ยากแต่ร้ายแรงมาก
โดยจะทำลายผิวหนัง ไขมันและเนื้อเยื่อที่หุ้มกล้ามเนื้อ แม้ว่าจะพบได้ไม่บ่อยนัก แต่การตรวจพบตั้งแต่เนิ่นๆและการรักษาอย่างทันท่วงทีเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งในการป้องกันภาวะแทรกซ้อนรุนแรง รวมถึงการเสียชีวิต
สาเหตุหลัก
สาเหตุของโรคนี้มาจากการติดเชื้อแบคทีเรียหลายชนิด ซึ่งที่พบบ่อยที่สุดคือ Streptococcus pyogenes (เชื้อแบคทีเรียกลุ่ม A) และ Staphylococcus aureus นอกจากนี้ยังสามารถเกิดจากเชื้อแบคทีเรียชนิดอื่น ๆ เช่น Vibrio vulnificus ที่มักพบในน้ำทะเลหรืออาหารทะเล
การติดเชื้อส่วนใหญ่เกิดขึ้นเมื่อเชื้อแบคทีเรียเข้าสู่ร่างกายผ่านทางบาดแผลหรือรอยถลอกเล็ก ๆ บนผิวหนัง เช่น
แผลผ่าตัด
แผลจากอุบัติเหตุ
รอยแมลงกัดต่อย
รอยขีดข่วนเล็ก ๆ
แม้แต่รอยเข็มฉีดยา
อาการที่ควรสังเกต
เนื่องจากโรคนี้ลุกลามอย่างรวดเร็ว การสังเกตอาการตั้งแต่เนิ่น ๆ จึงมีความสำคัญอย่างยิ่ง อาการจะเริ่มปรากฏภายในไม่กี่ชั่วโมงหรือวันหลังจากติดเชื้อ โดยแบ่งเป็นระยะดังนี้
ระยะแรก (24-48 ชั่วโมงแรก)
อาการคล้ายไข้หวัดใหญ่: มีไข้สูง หนาวสั่น ปวดเมื่อยตามตัว
ปวดอย่างรุนแรง: บริเวณที่ติดเชื้อจะปวดมากผิดปกติและอาจดูบวมแดงเล็กน้อย ซึ่งความปวดจะไม่สัมพันธ์กับขนาดของบาดแผล
ระยะกลาง (48-72 ชั่วโมง)
อาการรุนแรงขึ้น: บาดแผลจะบวมและแดงมากขึ้น มีผื่นหรือตุ่มน้ำพองใสปรากฏขึ้น
ผิวหนังเปลี่ยนสี: จากแดงเป็นสีม่วงเข้มหรือดำ
ปวดลดลง: ความรู้สึกปวดอาจลดลงเนื่องจากเชื้อทำลายเส้นประสาทไปแล้ว
ระยะสุดท้าย
เนื้อเยื่อตายและเน่า: ผิวหนังบริเวณนั้นจะกลายเป็นสีดำและมีเนื้อตายชัดเจน
ภาวะแทรกซ้อน: หากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที อาจทำให้เกิดภาวะช็อกติดเชื้อ ไตวาย และเสียชีวิตได้
ใครมีความเสี่ยง?
โรคนี้สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน แต่ผู้ที่มีความเสี่ยงสูง ได้แก่:
ผู้ป่วยเบาหวาน
ผู้ที่มีระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ เช่น ผู้ป่วยมะเร็ง, ผู้ติดเชื้อ HIV
ผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น โรคหัวใจ, โรคไต
ผู้สูงอายุ
การรักษาและการป้องกัน
เนื่องจากโรคนี้เป็นอันตรายถึงชีวิต การรักษาจึงต้องรวดเร็วและเข้มข้น ประกอบด้วย:
การผ่าตัดฉุกเฉิน: เพื่อตัดเนื้อเยื่อที่ตายแล้วออกให้หมดและหยุดยั้งการลุกลามของเชื้อ
การให้ยาปฏิชีวนะทางหลอดเลือด: เพื่อฆ่าเชื้อแบคทีเรีย
การดูแลแบบประคับประคอง: เช่น การให้สารน้ำและยาเพื่อรักษาภาวะช็อก
การป้องกันที่ดีที่สุด คือ การดูแลรักษาความสะอาดของบาดแผลอย่างสม่ำเสมอ หากมีบาดแผลหรือรอยถลอก ควรทำความสะอาดด้วยน้ำสะอาดและสบู่ และใช้ยาฆ่าเชื้อเฉพาะที่ หากพบว่าบาดแผลมีอาการบวมแดง ปวดรุนแรงผิดปกติ หรือมีไข้สูง ควรรีบไปพบแพทย์ทันที เพราะการรักษาที่รวดเร็วคือโอกาสรอดชีวิตที่ดีที่สุด
